Thắng lợi của cuộc Cách Mạng Tư Sản Hà Lan (1568 - 1648) đã giải phóng Hà Lan khỏi ách thống trị của người Tây Ban Nha, đưa Hà Lan trở thành một quốc gia độc lập và phát triển.

     Cộng hòa Hà Lan Thống nhất (Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden - Cộng hòa của 7 tỉnh Hà Lan Thống nhất) ra đời và trở thành một quốc gia lớn mạnh, một trong những thế lực kinh tế - hàng hải lớn nhất của thế kỷ XVII. 
     Sự giao thương với thế giới bên ngoài trở nên sôi động, vì thế mà đồng xu thương mại HàLan trở nên phổ biến trong thời gian này. Điển hình là đồng bạc Mã Kiếm (Netherlands Silver Rider, Ducaton) của quốc gia Hà Lan và công ty Đông Ấn Hà Lan. Hai loại xu này gần như giống nhau,chỉ khác vài chi tiết nhỏ. Trên xu của công ty Đông Ấn có thêm dòng chữ VOC.
     Mặt trước thể hiện một kĩ sĩ đang cưỡi ngựa cầm kiếm, dưới đó là quốc huy của từng tỉnh thuộc Liên Bang Hà Lan đúc. 
     Các chữ Latin trên xu công ty Đông Ấn Hà Lan: MON:FOED: BELG: PRO: WESTF: IN USUM SOCIET: IND: ORIENT (Đồng tiền của tỉnh Tây Friesland thuộc liên bang Hà Lan của công ty Đông Ấn sử dụng). 

     Còn trên xu quốc gia Hà Lan có dòng chữ MON : NOV : ARG : CON : FOED : BELG : PRO : TRAI ( Đồng tiền bạc mới của Liên bang Hà Lan do tỉnh Utrecht đúc). Mỗi đồng xu có một tỉnh đúc khác nhau.

     Mặt sau là Quốc Huy liên bang Hà Lan, thể hiện 2 con sư tử đang ôm lấy quốc huy. Sư tử là một biểu tượng của hoàng gia và hiệp sĩ, tượng trưng cho sức mạnh, sự kiêu hãnh và thống trị. Bên trong quốc huy là con sư tử một chân đang cầm thanh chiến tự do,chiến thắng. Một chân sư tử còn lại đang nắm bó tên gồm 7 mũi tượng trưng cho sự đoàn kết của 7 tỉnh miền Bắc (Liên minh Utrecht) đã giành độc lập đầu tiên khỏi Tây Ban Nha. Dòng chữ CONCORDIA. RES. PERVAE. CRESCUNT được trích từ lịch sử Roma: In harmony small things grow.

     (*) Cách mạng tư sản Hà Lan (hay còn gọi là Cách mạng Hà Lan) là cuộc cách mạng tư sản đầu tiên trên thế giới, mở ra cho một loạt các cuộc cách mạng tư sản sau này. Đây cũng là dấu mốc đánh dấu sự chuyển giao lịch sử giữa thời kỳ Trung cổ và Cận đại.

                            Trận hải chiến Gibraltar - một trong những thằng lợi lớn của Hải quân Hà Lan trước Hải quân Tây Ban Nha

     (*) Công ty Đông Ấn Hà Lan (Vereenigde Oost-Indische Compagnie hay VOC trong tiếng Hà Lan, có nghĩa: Công ty liên hiệp Đông Ấn Hà Lan) là một công ty thương mại, thành lập năm 1602 khi quốc hội Hà Lan trao 21 năm nắm độc quyền thực thi những hoạt động thực dân tại châu Á. Đây là công ty đa quốc gia đầu tiên trên thế giới và là công ty đầu tiên sử dụng cổ phiếu. Đây là 1 công ty đầy quyền lực, nắm gần như toàn bộ quyền hành của chính phủ, bao gồm có khả năng phát động chiến tranh, bỏ tù và hành hình các tù nhân, thay mặt trong các đàm phán hiệp ước, đúc tiền và thành lập thuộc địa.

Trụ Sở Công Ty Đông Ấn Hà Lan

     Theo thống kê, VOC là lu mờ tất cả các đối thủ thương mại khác tại châu Á. Từ 1602 đến 1796, VOC đã gửi gần 1 triệu người châu Âu làm việc cho các giao dịch thương mại với 4.785 tàu và mạng lưới vận tải đã vận chuyển hơn 2,5 triệu tấn hàng hóa với châu Á. Phần còn lại của cả châu Âu chỉ gửi đi 882412 người từ năm 1500 đến năm 1795. Hạm đội vương quốc Anh với công ty Đông Ấn Anh là đối thủ cạnh tranh chính của VOC, ở vị trí thứ 2 với 2690 tàu và vận chuyển chỉ bằng 1/5 trọng tải hàng hóa so với VOC. VOC hưởng lợi nhuận khổng lồ từ thế độc quyền về gia vị trong thế kỷ 17.

     Thành lập năm 1602, lợi nhuận có được từ việc thu mua gia vị ở quần đảo Maluku. Năm 1619, VOC thiết lập thủ phủ tại thành phố cảng với tên gọi là Jakarta, đổi tên từ tên gọi cũ Batavia. Trong 2 thế kỷ tiếp theo VOC đã thiết lập các cảng giao dịch mới và bảo vệ lợi ích của họ bằng việc xâm chiếm thêm lãnh thổ.

     Trong gần 200 năm tồn tại, Công ty Đông Ấn Hà Lan là một công ty buôn bán quan trọng trên thế giới, trung bình chia tới 18% cổ tức hàng năm. Công ty bắt đầu tụt dốc cuối thế kỷ 18 do tình trạng tham nhũng. VOC phá sản và chính thức tan rã vào năm 1800. Tài sản và các món nợ bị chính phủ Cộng hòa Batavia của Hà Lan chiếm giữ. Lãnh thổ của VOC trở thành Lãnh thổ Đông Ấn Hà Lan và bành trướng trong thế kỷ 19 chiếm đóng cả quần đảo Indonesia và trong thế kỷ 20 thành lập nên quốc gia Indonesia.

Nguồn tham khảo của Nhà Sưu Tầm: Nguyễn Văn Phúc