Bài liên quan: Tiền tệ Việt Nam thời Pháp thuộc (Phần 1)

                        Tiền tệ Việt Nam thời Pháp thuộc (Phần 3)

Lược kê toàn bộ đồng “Piastre de Commerce”:

* Loại Titre 0,900 – Poids 27,215 gr:

1885 – 1886 – 1887 – 1888 – 1889 -1990 – 1893 – 1894 – 1895.

* Loại Titre 0,900 – Poids 27 gr:

1895 – 1896 – 1897 -1898 – 1899 – 1900 – 1901 – 1902 -1903 -1903 – 1904 -1905 -1906 – 1907 – 1908 – 1909 – 1910 – 1913 – 1921 -1921 II – 1924 – 1925 – 1926 – 1927 – 1928.

     Hệ thống tiền lẻ:

+) Loại 50 cents: từ năm 1885 -1895, chất bạc tốt giống nhau, Titre 0,900, phân lượng 13,607 gr. Đến năm 1936 đúc tại đồng sau cùng với phân lượng giảm sút còn 13,500 gr.

- Về bạc lẻ, dân cư miền Bắc gọi là “hào bạc”, miền Trung gọi là “giác bạc” và miền Nam gọi là “cắc bạc”.

+) Loại 20 cents: từ năm 1885 – 1895 – Titre 0,900, phân lượng 5,443gr. Cuối năm 1895 – 1897, đồng 20 cents vừa giảm phân lượng, vừa giảm sút chất bạc – Titre 0,835 và phân lượng 5,400 gr. Những năm về sau phân lượng không đổi nhưng phẩm chất bạc lại kém dần. từ năm 1921 – 1930, chuẩn độ ( titre) chỉ còn 0,680. Đến năm 1937, đồng 20 cents sau cùng với phân lượng như cũ.

+) Loại 10 cents:  chuẩn độ giảm dần như đồng 20 cents với phân lượng biến đổi theo tỷ lệ ½ đồng 20 cents.

     Ngoài ra, có loại 1 cent bằng đồng điếu. Từ năm 1885 – 1895 là đồng xu cái hay còn gọi là xu bản. Đến năm 1896, được chuẩn đúc lại với phân lượng giảm sút, có lỗ trò ở giữa, rồi đến đồng xu mỏng hơn (1908-1939)

     Giá trị đồng bạc với hệ thống tiền lẻ của nó suy thoái theo nền kinh tế thị trường Đông Dương. Vào năm 1895, giá một lượng vàng ròng vào khoảng 20 đồng bạc. Theo lời một Hoa thương ở phố chợ Dinh thì hồi đó một bao gạo tạ (bằng 400 lon sữa bò)  mua tại Lục tỉnh là 92 cents, chuyên chở ra Huế bán 1,20 đồng bạc. Lần hooig đồng bạc mất giá. Năm 1936, giá vàng 60 đồng 1 lượng. Qua năm 1939, giá trị đồng bạc bị ảnh hưởng theo nền kinh tế suy sụp của thị trường Châu Âu. Đồng bạc bị mất giá quá chừng, giá vàng tăng vọt lên đến 100 đồng 1 lượng.

     Trước khi phát hành đồng “Piastre de Commerce – Indichine”, trên đất nước ta đã có những đồng bạc ngoại nhập do các thương thuyền ngoại quốc đem đến để giao lưu mậu dịch tại các bên scangr Kinh Kỳ, Phố Hiến, Thanh Hà, Hội An,. Đến khi đồng “Piastre de Commerce” ra đời, thì đồng này xài chung ngang giá hối suất với đồng Mexicana và đồng Trade Dollar.